หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การพินาศของโลกและปัจจัยต่างๆ
212
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การพินาศของโลกและปัจจัยต่างๆ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 212 [ว่าด้วยโลกวินาศด้วยไฟเป็นต้น] คำว่า ทุติยฌานภูมิย์ ท่านกล่าวไว้ด้วยอำนาจฌานที่เป็น ฌานจตุกกนัยฯ ประกอบความว่า "ต่อจากนั้นไป รูปเท่
ในบทนี้กล่าวถึงการพินาศของโลกซึ่งเกิดจากไฟ น้ำ และลม โดยอธิบายถึงอำนาจของฌานที่ส่งผลต่อการพินาศในแต่ละชั้นของพรหมโลก คำอธิบายสรุปถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกในแต่ละกลุ่มเวลา โดยแบ่งแยกตามพฤติกรรมและอำนาจที
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
340
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340
- ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 340 เป็นดุจธาตุส่วนย่อมของสรีระ และวัตถุ เกิดแต่ศิลา ฯ ය ก็ธาตุเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคทางแจกนายตนะออกไปเป็น ๒ ประการ ด้วยอำนาจแห่งวิ
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับธาตุและอริยสัจในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายลำดับการแสดงธาตุ 5 ซึ่งรวมถึงจักขุธาตุและความเข้าใจเกี่ยวกับอริยบุคคลที่สามารถเข้าถึงสัจจะได้ ผ่านการปฏิบัติและการตรัสรู้ในธรรมทุกข์
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
434
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 434 ที่พิจารณานิพพานนั้น ก็พิจารณากิเลสที่ละได้แล้วว่า กิเลสเหล่านี้ เราละได้แล้ว ฯ พิจารณากิเลสที่ยังเหลือว่า กิเลสเหล่านี้ยังเหลืออยู
การพิจารณานิพพานนั้นต้องพิจารณากิเลสที่ละได้แล้วและที่ยังเหลือ พระเสขะบางท่านพิจารณา แต่พระอรหันต์ไม่มีการพิจารณากิเลสที่ยังเหลือ โดยปัจจเวกขณญาณมี ๑๕ สำหรับพระเสขะและ ๔ สำหรับพระอรหันต์ กล่าวถึงความบ
ความสำคัญของบุตรในวงศ์สกุล
63
ความสำคัญของบุตรในวงศ์สกุล
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๖๓ ปุตตสังคหะข้อ ๒ นั้น มีพรรณนาว่า บุตรนั้นในชั้นเดิม ได้แก่ผู้ที่สืบสายเป็นชั้น รองลงมาแต่ต้น แต่ในชั้นหลัง เป็นชื่อแม้แห่งชนอื่นผู้ตั้งอยู่ในฐานเป็นเช่นนั
บทนี้เกิดขึ้นจากการอธิบายความสำคัญของบุตรในการสืบสายวงศ์สกุล มีการจำแนกประเภทของบุตรตามลักษณะการเกิด ความรับผิดชอบของมารดาบิดาในการเลี้ยงดูบุตร รวมถึงหลักคำสอนในพุทธศาสนาที่แสดงให้เห็นถึงการใช้ชีวิตที
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
65
พระราชกรณียกิจและการปกครองของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๖๕ โกศลรัฐ แต่ครั้งยังเป็นพระราชกุมาร เจ้ามหาลิจฉวีกุมาร นครไพศาลี กับเจ้าพันธุลมัลลราช บุตรนครกุสินารา ต่างได้เสด็จไปเมืองตักกสิลา และทรงเรียนศิลปะในสำนักอา
บทความนี้นำเสนอพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งเป็นพ่อของพระราชโอรสที่มีบทบาทสำคัญในการปกครองและการรักษาความสงบในพระราชอาณาจักร ภายใต้การประรองราชอำนาจของพระองค์ และการพั
พระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
260
พระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๒๖๕ สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้า ทรงประกอบด้วยพระคุณข้อนี้ มีพระปรีชาจัดราชกิจให้ เป็นไปสมแก่กาลเทศะสมัย ตั้งพระราชหฤทัยป้องกกันสรรพภัยพิบัติ เพื่อมิให้เกิดมีข
บทความนี้กล่าวถึงพระราชอำนาจและภารกิจของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ซึ่งทรงมุ่งมั่นจัดการราชกิจให้เป็นไปตามกาลเทศะ และป้องกันภัยพิบัติเพื่อความผาสุกของประชาชน การจัดตั้งกองทหารและตำรวจแสดงถึงความรับผิดชอบใ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
94
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 91 โดยธรรมโดยชอบอยู่ ปัจจยบริโภคสันนิสิตศีล ชื่อปัจจเวกขณสุทธิ เหตุว่าปัจจยบริโภคสันนิสิตศีลนั้น ท่านเรียกว่าปัจจเวกขณสุทธิ เพราะหมดจดด้วยการพิจารณามีประ
บทความนี้กล่าวถึงการบริโภคปัจจัยและศีลของพระเสขะในพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของการพิจารณาในขณะที่บริโภคและคุณลักษณะของทายาทของพระผู้มีพระภาคเจ้า การบริโภคปัจจัยควรที่จะมีการพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อท
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
97
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - กาลนั้น ข้าพเจ้านั่ง ณ อาสนะอันเดียว ได้บรรลุ พระอรหัต ข้าพเจ้านั้นมีความดำริเต็มเปี่ยมแล้ว เหมือนดวงจันทร์ในวัน (ขึ้น) ๑๕ (ค่ำ) ฉะนั้น เป็นผู้มีอาสวะทั้งปวงสิ้น
ในบทนี้พูดถึงการบรรลุพระอรหัตของผู้ปฏิบัติธรรม ซึ่งเมื่อมีความดำริเต็มเปี่ยมแล้ว ก็จะเห็นถึงความสิ้นทุกข์ โดยเฉพาะการพิจารณาศีลในรูปแบบต่างๆ เช่น ปาริสุทธิศีล และแนวทางในการรักษาศีลนั้น ตามที่พระธรรมเ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
107
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 103 เป็นที่ตั้ง ด้วยอัปปณิหิตานุปัสสนา ละอภินิเวส (ความปักใจมั่น) ด้วยสุญญตานุปัสสนา” ละความปักใจมั่นในอันถือเอาว่าเป้นสาระ (ใน สิ่งมิใช่สาระ) ด้วยอธิปัญ
เอกสารนี้แสดงถึงการละทิฏฐิผิดในหลักพระพุทธศาสนา ผ่านการอธิบายการละความปักใจมั่นและความงมงายด้วยแนวคิดต่างๆ เช่น อัปปณิหิตานุปัสสนาและอธิปัญญาธัมมวิปัสสนา นอกจากนี้ยังมีการอ้างอิงถึงธรรมะแห่งโสดาปัตติม
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 150
154
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 150
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 150 ภาชนะแล้ว ควรฉันก่อน หรือดื่มยาคูก่อนก็ได้ เพราะว่าเธอ ปนกับลงในข้าวต้ม เมื่อกับมีปลาร้าเป็นต้นปนลงไป ยาคูจะปฏิกูล ไปเสีย อันภิกษุผู้จะฉัน ทำให้เป็
เนื้อหาตอนนี้เกี่ยวข้องกับวิธีการบริโภคอาหารของภิกษุในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการประพฤติตนในเรื่องอาหารและยาที่ไม่ปฏิกูล รวมถึงประเภทของภิกษุที่มีวิธีการฉันที่แตกต่างกัน เช่น ผู้ถืออย่างอุกฤษฎ์, ผู้ถืออย
การสมาทานเนสัชชิกังคะ
175
การสมาทานเนสัชชิกังคะ
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ๑๓. เนสัชชิกังคะ [ การสมาทานเนสัชชิกังคะ ] - หน้าที่ 171 แม้เนชชิกังคะ ก็เป็นอันสมาทานด้วยคำสองคำนี้ คำใดคำหนึ่ง ว่า เสยย์ ปฏิกขิปามิ ข้าพเจ้างดการนอน เนสชชิกงฺค
การสมาทานเนสัชชิกังคะ มีรายละเอียดการปฏิบัติที่สำคัญสำหรับภิกษุ โดยบุคคลสามารถเลือกใช้วัสดุที่เหมาะสมในการนั่งและทำจงกรม ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในทางธรรมะและการพัฒนาตนเอง เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สะดวกและทุ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การทำจิตให้ร่าเริงและเพ่งดู
122
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การทำจิตให้ร่าเริงและเพ่งดู
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - - หน้าที่ ดังกล่าวมาแล้ว ชื่อว่าทำสัมโพชฌงค์ ๓ มีปัสสัทธิสัมโพชฌงค์เป็นต้น ให้เจริญ พระโยคาวจรย่อมข่มจิตในสมัยที่ควรข่ม อย่างนี้แล (๖) ทำจิตให้ร่าเริงในสมัยที่คว
บทความนี้พูดถึงการทำสัมโพชฌงค์ ๓ โดยระบุถึงการทำจิตให้ร่าเริงและการเพ่งดูจิตในเวลาที่เหมาะสม พระโยคาวจรมีวิธีในการบ่มเพาะจิตใจเพื่อสร้างความสำนึกรู้เรื่องทุกข์และความสุข ดูแลจิตด้วยการพิจารณาสังเวควัต
อธิบายบาลีไวยา กม. นามกิตติ และกิริยากิตติ
97
อธิบายบาลีไวยา กม. นามกิตติ และกิริยากิตติ
ประโยค - อธิบายบาลีไวยา กม. นามกิตติ และกิริยากิตติ - หน้า 96 สำหรับปัจจัยที่อาจาว่านี้ ใช่ได้ ๒ จำพวก คือ กิจจาปัจจัย และกิจจาปัจจัย กิจจาปัจจัยนั้น ได้แก่ อธิษฐาน คฤ พุทฺ คฤกิจจา นั่น ได้แก่ มาน และ
เนื้อหานี้นำเสนอการอธิบายบาลีไวยาในด้านนามกิตติและกิริยากิตติ โดยมีการแบ่งประเภทของปัจจัยออกเป็นสองประเภท ได้แก่ กิจจาปัจจัยและกิจจาปัจจัย ทั้งนี้ยังมีการอธิบายถึงความสำคัญของปัจจัยในบริบทของการทำงานข
อธิบายบาลีไว้วาจน์ นามมิคดี และกรีมิคดี
120
อธิบายบาลีไว้วาจน์ นามมิคดี และกรีมิคดี
ประโยค - อธิบายบาลีไว้วาจน์ นามมิคดี และกรีมิคดี - หน้า 119 ๑๗. ปัจจัยที่ใช้ในภาววาก โดยมากมีแต่ ตพพ ปจจัย อธิษฐาน ปัจจัย และใช้ในดุมมตรวอย่างเดียว ส่วนปัจจัยนอกนั้น แม้จะ ประกอบให้เป็นรูปเบกได้ตามวิ
เอกสารนี้อธิบายถึงบาลีไว้วาจน์ นามมิคดี และกรีมิคดี โดยให้รายละเอียดเกี่ยวกับปัจจัยที่ใช้ในภาววาก รวมถึงธาตุและกริยาศัพท์ที่ประกอบด้วย ว่าวิกา ธาตุ และปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อการสร้างคำศัพท์ วิธีการใช้
การพิจารณาเรื่องชาติในพุทธศาสนา
331
การพิจารณาเรื่องชาติในพุทธศาสนา
ประโโยค - ปฐมสัมผัสคำสิกาแห่งภาค ๑ - หน้า 326 ด้วยคำเป็นต้นว่า "ชาติสิ้นแล้ว." จริงอยู่ พระปภากาเจ้า เมื่อทรงพิจารณาถ้อยคำพระญาณนั้น ก็ได้ทรงรู้แจ้งแล้วชึ่งทุกสัจเป็นต้น ว่า "ชาติสิ้นแล้ว." ถามว่า "ช
การศึกษาเรื่องชาติของพระพุทธเจ้าในพุทธศาสนา ชี้ให้เห็นถึงความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับการสิ้นชาติ การมีอยู่ของชาติในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต รวมถึงการเรียนรู้ผ่านมรรคภาวนา ซึ่งนำไปสู่การรู้แจ้งในเรื่องต
พระมหาจริยาวาส และการบรรลุณในพระธรรม
332
พระมหาจริยาวาส และการบรรลุณในพระธรรม
ประโยค(ฉบับ) - ปฐมสัมมนาสำหรับแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 327 พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อทรงพิจารณาถึงพระมหาจริยาวาส ของพระองค์ ก็ได้ทรงรู้แล้วว่า "พระมหธรรม อันเรืองอุบลแล้ว" สองว่า กต กรณี คงว่า คินม่า ๑๖ อ
ในบทนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงพิจารณาถึงพระมหาจริยาวาสของพระองค์และทรงรู้ความจริงเกี่ยวกับกิจที่ได้ทำเสร็จแล้ว. พระองค์ได้กล่าวถึงความสำคัญของการกำหนดครู การละ และการอบรมให้เจริญ โดยใช้มรรค ๔ ในลังก
ปฐมสัมมาปะกาศภาค ๒ - หน้า 145
145
ปฐมสัมมาปะกาศภาค ๒ - หน้า 145
ประโยค) ปฐมสัมมาปะกาศภาค ๒ - หน้า 145 ความเป็นธรรมที่กุ้งทั้งหลายผู้ได้รับตะ กำหนดด้วยสัมมา จะพึงทำร่วมกัน อันนี้ ปฐมโมกขทัส ทั้ง ๕ อย่าง ชื่อว่าอุเทสเดียวกัน เพราะความเป็นอุเทสที้จะพึงสนใจกับกัน ส่วน
บทนี้สื่อถึงการรวมกันของบุคคลภายใต้ความเป็นธรรม โดยการนำเสนออนุวัตคือทรรศนะที่เกี่ยวข้องกับสักขาบและการจัดแบ่งผู้หญิงตามลักษณะทางธรรม พระผู้มีพระภาคจึงได้แสดงให้เห็นว่าสิ่งเหล่านี้มีความสำคัญต่อการศึก
ถาว่าด้วยสัตว์มีชีวิต
340
ถาว่าด้วยสัตว์มีชีวิต
ประโยค ๓ - ปฐมมัณฑปสัตว์ภาคแปล ภาค ๒ - หน้าที่ 340 ถาว่าด้วยสัตว์มีชีวิต ถ้าจากถกว่าด้วยด่านภาษีนี้ไป พระผู้มีพระภาคเจ้า เมื่อจ ทรงแสดงสัตว์ที่มีชีวิต ซึ่งพวกเถ่าอาหาสูตรว่า "มนุสสปฺโถน" เป็นต้น. เมื
เนื้อหานี้กล่าวถึงการจำแนกประเภทของสัตว์มีชีวิตซึ่งรวมถึงมนุษย์และสถานะของทาสในพระพุทธศาสนา โดยมุ่งเน้นที่การเข้าใจชีวิตและสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์ในแง่มุมหนึ่งรวมถึงการเป็นทาสหรือเจ้าของไปจนถึงการดำ
การยกย่องในพระพุทธศาสนา
133
การยกย่องในพระพุทธศาสนา
ประโยค (3) - ปฐมมันปปาสากกามเทพ ภาค ๑ หน้า 132 [ ภิกษุ ไม่ควรทำยกย่องอื่น แต่ควรทำให้สรรเสริญทั้ง ๕ ] เพราะฉะนั้น ภิกษุ ไม่ควรทำยกย่องยกย่ำกันแล้ว ๆ เมื่อทำ ต้องทุกข์ แต่ควรทำให้เกิดสรรเสริญทั้ง ๕ คื
เนื้อหานี้กล่าวถึงการยกย่องภิกษุและบุคคลอื่นๆ ในพระพุทธศาสนา โดยเน้นความสำคัญของการทำให้เกิดสรรเสริญทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วยภิกษุ ภิกษุณี สามเณร และผู้มีศีล ศรัทธา และปัญญาควบคู่กัน ในการปฏิบัติวัตรในพระ
การปฏิบัติและฤทธิ์ในพระธรรม
135
การปฏิบัติและฤทธิ์ในพระธรรม
ประโยค(-) ปฐมสมันต์ภาค ๑ หน้า 134 เหล่านี้ ไม่เป็นการทำฤทธิ์ เมื่อทำสั่ว (แม่นเหล่านั้น) ก็ไม่เป็นเวทย์ หรือไม่เป็นอาบัติ เพราะประทุษร้ายสกุล ถ้าพี่จะไง น้องสะใภ้ หรือพี่ขวัญ เป็นไง ถ้าเขาเป็นฤทธิ์ จะ
เนื้อหานี้พูดถึงการปฏิบัติเกี่ยวกับฤทธิ์และอุบายในการทำการถวายให้แก่พี่ชาย น้องสะใภ้ และอาจารย์ ในการถวายสิ่งของที่มีความหมาย เป็นการสื่อสารถึงความสำคัญของการให้และฤทธิ์ทางจิตวิญญาณ ตามหลักของพระธรรม